Van alles kan je bezetten en zelfs gevangenhouden. Het kunnen zorgen zijn om jezelf of om je ouders of kinderen. Het kan ziekte zijn, waardoor het gevoel je bekruipt dat je gevangen zit in je lichaam. Het kan ook een ontstane situatie zijn, maatschappelijk of sociaal, waar je niet zo even uitbreekt. En hoe knelt dat. Zoveel dingen die een beroep op ons doen, zoveel zaken waaraan we ons niet onttrekken kunnen, ja zoveel dat onomkeerbaar is en ons het gevoel kan geven er niet meer uit te kunnen…

De apostel is ook in zo’n situatie terechtgekomen, heel letterlijk: gevangengenomen. Hij zit in de gevangenis. Maar het is net alsof Paulus een beetje met de ernst van de situatie spot, niet helemaal wil inzien hoe het er werkelijk met hem voorstaat, wanneer hij zegt ‘gevangene in de Heer’ te zijn. Hoe kun je dat nou zeggen? De feiten zijn zo hard, als graniet; hij zit in de cel, daar valt toch niet mee te spotten? Zouden wij dat ook durven zeggen, als wij vastzitten in een bepaalde situatie?
Toch doet Paulus dat, heel vrijmoedig. Het is een beetje een dubbelzinnige uitspraak: gevangen, jawel, gevangen in een gevangenis, maar ten diepste een ‘gevangene in de Heer’ en dus een vrij mens! Want Hij, de Bevrijder van Israël, laat mij écht nooit meer los en laat mij écht nooit meer gaan. Gebonden, jawel, gebonden door van alles en nog wat, akelig gewoon, maar eigenlijk gebonden door één: die zich met mij verbonden heeft tot het einde. Zo is Paulus’ uitspraak eigenlijk een protest tegen wie hem gevangenhouden: want er is er maar één van wie hij écht de gevangene is, heilzaam – Hij die hem bevrijdt en verlost.

In die paar woorden (‘ik, de gevangene in de Heer’) stelt Paulus ons de vraag naar de laatste zeggenschap over ons leven. Wie of wat bindt ons? Wie of wat heeft er macht over ons? Zijn het de feiten? Is het de uiteindelijke dood? Of is het de levende Heer?
Paulus in zijn gevangenschap zegt, het lot haast vrolijk tartend: ‘…ik, de gevangene in de Here…’ Of zou hij het misschien zelfs zingen?

En als wij zijn gevangen,
te middernacht zendt Hij
ons liedren en gezangen
en maakt ons eindlijk vrij.

Tekst: ds. Wouter Klouwen
foto: Pexels.com
oktober 2024